"Ek dink ons almal in Suid-Afrika is nou daar waar ons wil uitpraat. Jy praat uit die familie uit, soort van. Selfs die ANC is op 'n plek waar hy gesplit het weens selfondersoek." – Etienne van Heerden in 'n By-onderhoud oor sy jongste roman, 30 Nagte in Amsterdam
"WANNEER is daai troue in die Glaspaleis?," vra ek Seun, ons tuinwerker, toe hy in die kar klim. "Hóé sê maneer?", vra hy met 'n frons op sy voorkop.
Seun se Afrikaans is so-so. Daarom kos dit stadig praat, ryklik van Engelse woord gebruik maak, én herhaal.
"Oh, die troue, maneer," sê hy met blink oë oor die vooruitsig van dié doe. "Dis die twenty-sixth. Die day after Christmas."
"Waarom trou mens dán," wonder ek, maar ook Seun trek net sy skouers op oor dié datum.
"Het jy al die wit pak gekoop wat jy wil dra?"
"Oh, die pak – ja, ek gaan die wit pak dra."
Ek het al meerdere keer gemaan (met baie Engelse woorde om die boodskap klinkklaar oor te dra): "Wit suits is unpractial in Afrika."
Maar Seun hou voet by stuk. 'n Wit pak gáán hy dra.
Hy sit langs my in die kar. Dis 15:30 en ek is op pad werk toe, Volksblad toe.
Seun werk net 'n uur per week by ons. Daar kom tuindienste en die meenthuis waar ons bly (terwyl ons bou) het in elk geval net 'n grasperk die grootte van 'n posseël.
Dikwels weet ek nie wat om hom te laat doen nie. 'n Buurvrou se mond het oopgehang toe ek hom nou die dag die wasgoed laat ophang.
Soms poets Seun ons skoene (maar hier is nie rerig stof in Woodlands waar ons bly nie), maak die gras nat (maar deesdae reën dit genoeg dat dit nie rerig nodig is nie), of skrop die gasbraaier (as ons eenmaal op 'n reëndag gebraai het).
Maar ek het al gemerk hy hou nie van laasgenoemde nie, want sy klere kan vuil word. Soos 'n vriendin graag oor haarself sê: "'n Vrou van pêrels doen darem nie sulke takies nie!"
Wat Seun wel elke Dinsdag getrou doen is om ons vullissakke op straat uit te sit.
O-ja, en dis ook goed dat hy hier is, want dit sus die gewete dat oorskietkos dan nie in die asblik beland nie.
Seun time sy werk fyn dat hy by die ander meenthuise klaar is as ek smiddag werk toe ry. Dan spaar hy die taxi se R7 tot in die middestad voordat hy na Fase 4 ry.
Die robot by Tempe se ingang word groen. Ek en Seun ry in Jan van Riebeeck op in die rigting van Volksblad.
Hy het sy "designer" sonbril op. Dié dra hy buig of bars - selfs op bewolkte dae. Nes die wit pak.
Verlede week het hy dié sonbril so byna van sy kop geskrik. Dít het gebeur terwyl hy gras aan't sny was by Nommer 14 en 'n slang tussen die plante verdwyn het.
Seun hou ook nie van muise nie (nes ek).
Dié knaagdiere het hulself tuis gemaak in ons garage. Hulle het die water in die wasmasjien se pyp geruik en dit aan flarde geknaag. Wasdag was die garagevloer die ene bolle skuim. Om die pyp reg te maak het R562 gekos!
Toe Seun dié week opdaag moes hy vir 'n verandering moue oprol. Die gif het gewerk en die garage het gestink na dooie muis.
Maar Seun was gou om te vra waar is die besem. Hy wou die muise hiermee uitvee - hy gril om die meisie aan hul sterte rond te dra.
Toe die kleurling-bediende van Nommer 11 dit sien, het sy sy been getrek: "Vandag se swartmense is ook nie meer wat hulle was nie!"
In 2de Laan swiep 'n vrou in 'n gietswart BMW verby my 1998-Volkswagen Chico . Vir Seun is dié swart kar byna net so mooi soos die wit pak wat hy begeer.
Wat dink sy generasie is nóg grand?, pols ek.
"'n Vibe … like in parties," verduidelik hy.
Maar hy stem gou saam dat dit nie nét fashionable is onder swartes nie. Almal hou van partytjie hou.
"Ok," sê hy. "Maar iets anders: swartmense, hulle hou van knives en guns. Hulle moet dit dra vir self protection."
"Goodness, Seun! In wat se land leef ons?", sê ek kopskuddend terwyl ek dink aan die kontroversiële Wapenwet en die inhandiging van gewere.
"Oh, ja. En dan sokker. Sokker … Ons hou van sokker. Altyd."
Maar Seun reken dis nie goed dat ek oor 'n naweek na Vodacompark gaan om na Free State Celtics te kyk nie. "Daar is tsotsi's. As maneer gaan, dan moet hy liewers by die VIP's sit."
"Dis nie reg nie, Seun. Jy kan dan na die Cheetahs kom kyk en jy sal niks oorkom nie …?"
Seun bly stil. Hy weet tog ook nie.
"Ja, die world, hy is nie right nie …," sê Seun. "Dis net soos hierdie mannetjies. By 'n vibe tel hulle elke aand 'n ander meisietjie op. In die ou tyd was dit anders. Toe, die kinders het geluister na hul parents," sê Seun (21), self maar nog 'n seun, maar hy het wel al 'n dogtertjie van 3.
"Ja," sug ek. "Kyk net vir daai Julius Malema van die Youth League. Vir hom is Zuma Jesus. Hy sê mos as Zuma nie president word nie sal hy vir hom kill."
"Wat!?" sê Seun geskok. Hiervan het hy nog nie gehoor nie.
"Die Youth League gaan die ANC nog seermaak," sê ek vol bravade om te toets wat is sy reaksie. Maar daar is nie tyd vir verder praat nie. Ons is in Nelson Mandela-straat. Seun moet uitspring om 'n taxi te haal vóórdat ek verby die sekuriteitswagte ry by Volksblad se parkering.
Volgende week sal ons wéér praat: voel-voel om mekaar se wêrelde beter te verken.
Seun se Afrikaans is so-so. Daarom kos dit stadig praat, ryklik van Engelse woord gebruik maak, én herhaal.
"Oh, die troue, maneer," sê hy met blink oë oor die vooruitsig van dié doe. "Dis die twenty-sixth. Die day after Christmas."
"Waarom trou mens dán," wonder ek, maar ook Seun trek net sy skouers op oor dié datum.
"Het jy al die wit pak gekoop wat jy wil dra?"
"Oh, die pak – ja, ek gaan die wit pak dra."
Ek het al meerdere keer gemaan (met baie Engelse woorde om die boodskap klinkklaar oor te dra): "Wit suits is unpractial in Afrika."
Maar Seun hou voet by stuk. 'n Wit pak gáán hy dra.
Hy sit langs my in die kar. Dis 15:30 en ek is op pad werk toe, Volksblad toe.
Seun werk net 'n uur per week by ons. Daar kom tuindienste en die meenthuis waar ons bly (terwyl ons bou) het in elk geval net 'n grasperk die grootte van 'n posseël.
Dikwels weet ek nie wat om hom te laat doen nie. 'n Buurvrou se mond het oopgehang toe ek hom nou die dag die wasgoed laat ophang.
Soms poets Seun ons skoene (maar hier is nie rerig stof in Woodlands waar ons bly nie), maak die gras nat (maar deesdae reën dit genoeg dat dit nie rerig nodig is nie), of skrop die gasbraaier (as ons eenmaal op 'n reëndag gebraai het).
Maar ek het al gemerk hy hou nie van laasgenoemde nie, want sy klere kan vuil word. Soos 'n vriendin graag oor haarself sê: "'n Vrou van pêrels doen darem nie sulke takies nie!"
Wat Seun wel elke Dinsdag getrou doen is om ons vullissakke op straat uit te sit.
O-ja, en dis ook goed dat hy hier is, want dit sus die gewete dat oorskietkos dan nie in die asblik beland nie.
Seun time sy werk fyn dat hy by die ander meenthuise klaar is as ek smiddag werk toe ry. Dan spaar hy die taxi se R7 tot in die middestad voordat hy na Fase 4 ry.
Die robot by Tempe se ingang word groen. Ek en Seun ry in Jan van Riebeeck op in die rigting van Volksblad.
Hy het sy "designer" sonbril op. Dié dra hy buig of bars - selfs op bewolkte dae. Nes die wit pak.
Verlede week het hy dié sonbril so byna van sy kop geskrik. Dít het gebeur terwyl hy gras aan't sny was by Nommer 14 en 'n slang tussen die plante verdwyn het.
Seun hou ook nie van muise nie (nes ek).
Dié knaagdiere het hulself tuis gemaak in ons garage. Hulle het die water in die wasmasjien se pyp geruik en dit aan flarde geknaag. Wasdag was die garagevloer die ene bolle skuim. Om die pyp reg te maak het R562 gekos!
Toe Seun dié week opdaag moes hy vir 'n verandering moue oprol. Die gif het gewerk en die garage het gestink na dooie muis.
Maar Seun was gou om te vra waar is die besem. Hy wou die muise hiermee uitvee - hy gril om die meisie aan hul sterte rond te dra.
Toe die kleurling-bediende van Nommer 11 dit sien, het sy sy been getrek: "Vandag se swartmense is ook nie meer wat hulle was nie!"
In 2de Laan swiep 'n vrou in 'n gietswart BMW verby my 1998-Volkswagen Chico . Vir Seun is dié swart kar byna net so mooi soos die wit pak wat hy begeer.
Wat dink sy generasie is nóg grand?, pols ek.
"'n Vibe … like in parties," verduidelik hy.
Maar hy stem gou saam dat dit nie nét fashionable is onder swartes nie. Almal hou van partytjie hou.
"Ok," sê hy. "Maar iets anders: swartmense, hulle hou van knives en guns. Hulle moet dit dra vir self protection."
"Goodness, Seun! In wat se land leef ons?", sê ek kopskuddend terwyl ek dink aan die kontroversiële Wapenwet en die inhandiging van gewere.
"Oh, ja. En dan sokker. Sokker … Ons hou van sokker. Altyd."
Maar Seun reken dis nie goed dat ek oor 'n naweek na Vodacompark gaan om na Free State Celtics te kyk nie. "Daar is tsotsi's. As maneer gaan, dan moet hy liewers by die VIP's sit."
"Dis nie reg nie, Seun. Jy kan dan na die Cheetahs kom kyk en jy sal niks oorkom nie …?"
Seun bly stil. Hy weet tog ook nie.
"Ja, die world, hy is nie right nie …," sê Seun. "Dis net soos hierdie mannetjies. By 'n vibe tel hulle elke aand 'n ander meisietjie op. In die ou tyd was dit anders. Toe, die kinders het geluister na hul parents," sê Seun (21), self maar nog 'n seun, maar hy het wel al 'n dogtertjie van 3.
"Ja," sug ek. "Kyk net vir daai Julius Malema van die Youth League. Vir hom is Zuma Jesus. Hy sê mos as Zuma nie president word nie sal hy vir hom kill."
"Wat!?" sê Seun geskok. Hiervan het hy nog nie gehoor nie.
"Die Youth League gaan die ANC nog seermaak," sê ek vol bravade om te toets wat is sy reaksie. Maar daar is nie tyd vir verder praat nie. Ons is in Nelson Mandela-straat. Seun moet uitspring om 'n taxi te haal vóórdat ek verby die sekuriteitswagte ry by Volksblad se parkering.
Volgende week sal ons wéér praat: voel-voel om mekaar se wêrelde beter te verken.
No comments:
Post a Comment